Błonnik pokarmowy jest to zespół substancji ścian komórkowych roślin, które są nietrawione i niewchłaniane przez organizm ludzki. Głównym składnikiem błonnika jest: celuloza, hemicelulozy, pektyny, gumy, śluzy. Dzięki temu, że błonnik jest substancją nietrawioną w organizmie człowieka (i licznych zwierząt) ma on możliwość dostać się w formie niezmienionej do jelit. Właśnie tam dla większości ludzi zaczyna się jego zbawienne działanie. Na czym ono polega? Na tworzeniu warunków, w których rozwijają się korzystne dla działania jelit bakterie oraz samym pobudzaniu działania jelit. Można wyszczególnić kilka odmian błonnika, najczęściej jednak można usłyszeć o dwóch: to błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Otręby pszenne na przykład zawierają błonnik nierozpuszczalny. Nie zatrzymuje on wody, ale może stymulować jelita przez naturalny proces „drapania" ścian jelit podczas przesuwania się przez nie, co pobudza ich perystaltykę. Natomiast błonnik rozpuszczalny (który zawiera np. babka płesznik (psyllium)) ma większą zdolność wchłaniania i zatrzymuje więcej wody - dlatego jest bardziej kleisty. Jego lepkość powoduje, że jest „łagodniejszy" dla układu trawiennego, a więc lepszy dla ludzi z wrażliwymi jelitami. Często można się spotkać ze stwierdzeniem, że błonnik pokarmowy pomaga w odchudzaniu – to prawda ponieważ posiada on jedną z właściwości słynnych koktajlów odchudzających. Poprzez rozdrabnianie pokarmów zawierających duże ilości błonnika dociera do niego dużo ciepła, które umożliwia jego pęcznienie. Dlatego mimo niewielkich ilości spożytego pokarmu można mieć odczucie sytości, a do tego dążą wszystkie osoby mające problem z nadwagą i podjadaniem. Błonnik pokarmowy to całkowicie naturalna substancja, którą warto wykorzystać w formie skondensowanej do celów zdrowotnych – jego działanie w większości przypadków jest całkowicie nieszkodliwe i może dać jedynie pozytywne rezultaty. W Polsce spożycie błonnika kształtuje się na poziomie 15 g dziennie. W społeczeństwach nieuprzemysłowonych, w Afryce spożycie błonnika wynosi około 60 gram na dobę. Efektem tego jest niska bardzo niska zachorowalność na choroby nowotworowe jelita grubego i odbytu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca spożywanie 20-40 g błonnika dziennie.
Podstawowe właściwości błonnika:
- Pomaga w zaparciach, biegunce i bólach towarzyszących hemoroidom.Błonnik wędruje przez cały przewód pokarmowy w stanie praktycznie niezmienionym. Jednakże wzdłuż całej drogi wchłania wodę, przez co zwiększa objętość masy kałowej i przyspiesza eliminację niestrawionych resztek. Ułatwia to regularne wypróżnienie się. Żywność zawierająca dużo błonnika pokarmowego pomaga zapobiegać zaparciom i bólom towarzyszącym hemoroidom, ponieważ zwiększa zawartość wody w kale, przez co łatwiej go wydalić z organizmu.
- Pomaga w walce z otyłością.
- Obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów.
- Stabilizuje stężenie glukozy we krwi.
- Oczyszcza organizm z toksyn i metali ciężkich.
Błonnik pomaga zrzucić zbędne kilogramy, gdyż wchłania wodę, dzięki czemu pęcznieje i wypełnia żołądek, zmniejszając uczucie głodu, a także opóźniając moment, w którym pożywienie opuszcza żołądek.
Błonnik rozpuszczalny (pektyny) jest rozkładany do trójkarboksylowych kwasów tłuszczowych, które odpowiadają za hamowanie biosyntezy cholesterolu w wątrobie. Dzięki swej konsystencji wyłapuje i usuwa kwasy żółciowe z jelit. Ponieważ wątroba używa ich do produkcji cholesterolu, zatem gdy zostaną usunięte, obniża się poziom cholesterolu. Wydalanie kwasów żółciowych to główny sposób pozbywania się przez organizm nadmiaru cholesterolu, gdyż nie może on, tak jak inne tłuszcze zostać zmetabolizowany. Błonnik nierozpuszczalny obniża poziom trójglicerydów we krwi, przez co zmniejsza ryzyko miażdżycy.
Błonnik opóźnia przemianę węglowodanów poprzez częściowe blokowanie dostępu glukozy do krwi, co z kolei zmniejsza wydzielanie insuliny i pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi. Ponadto wydzielanie insuliny jest częściowo wywoływane i regulowane przez system hormonalny (żołądkowy peptyd hamujący GIP i enteroglukagon). Wzrost spożycia błonnika prowadzi do obniżenia poziomu hormonów.
Błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny pomaga eliminować z organizmu toksyny, kwasy żółciowe, metale ciężkie (dzięki zdolnościom jonowymiennym wolnych grup karboksylowych) a nawet substancje rakotwórcze (np. poziom azotynów w organizmie skutecznie obniżają pektyny znajdujące się w jabłkach, porzeczkach i innych owocach, jeśli owoce te nie były nadmiernie opryskiwane).
Diety bogate w błonnik zalecane są przez lekarzy przy chorobach takich jak m.in.: otyłość, cukrzyca, miażdżyca i kamica żółciowa.
0 komentarze:
Prześlij komentarz